دانلود مقاله کشاورزی و زراعت

بررسی آفات گندم و نحوه مواجه با آنها

 

آفات مهم گندم و مدیریت كنترل آنها در ایران

مقـدمـه
گندم عمده ترین محصول زراعی كشور است. سطح زیر كشت گندم آبی و دیم كشور در سال 1380 به ترتیب27/2 و51/3 میلیون هكتار و متوسط عملكرد آن در شرایط آبی و دیم به ترتیب 3 و 7/0 تن در هكتار بوده است. نرخ خودكفایی گندم در سال های مختلف بین 60-80 درصد نوسان داشته است. در صورتی كه متوسط عملكرد در شرایط آبی و دیم به ترتیب تا سطح 8/4 و16/1 تن در هكتار افزایش یابد، خودكفایی در تولید این محصول تحقق خواهد یافت. 
مهم ترین عوامل تآثیرگذار در كاهش عملكرد گندم كشور به شرح زیر می باشند : 
 
      ×        پایین بودن آگاهی و دانش علمی و عملی كشاورزان
      ×        نارسایی در تآمین و توزیع به موقع نهاده های كشاورزی(بذر، كود، سم و  …)
      ×        بالا بودن میزان ضایعات در مراحل مختلف تولید
      ×        محدود بودن منابع آب و یا عدم وجود نظام صحیح آبیاری در اغلب مناطق كشور
      ×        خسارت آفات، بیماریهای گیاهی، علف های هرز و عدم مدیریت صحیح كنترل آنها
      ×        عدم مصرف صحیح و بهینة كودهای شیمیایی و یا كمبود و عدم توزیع به موقع آنها
      ×        كاربرد غیر اصولی و نامنظم ماشین آلات و ادوات كشاورزی
      ×        عدم توسعة مكانیزاسیون كشاورزی در بسیاری از نظام های بهره برداری
      ×        كمبود وسایل، ابزار و اعتبار در زمینه های مختلف تحقیق، ترویج و آموزش كشاورزی
      ×        كمبود سرمایه گزاری در تولید محصولات كشاورزی
      ×        نارسایی سیاست ها و برنامه های كشور برای تولید محصولات كشاورزی
 
 

آفات گندم  و اهمیت اقتصادی آنها

در اكوسیستم های زراعی كشور كه گندم و جو بستر زیست را تشكیل می دهند، عوامل زنده و غیر زنده ای در تولید محصول تآثیرگذار هستند كه انسان برای بدست آوردن محصول بیشتر مدام آنها را تغییر می دهد. شناخت این عوامل و روابط متقابل بین آنها در حفظ تعادل كمی و كیفی گونه های تشكیل دهندة یك اكوسیستم اهمیت بسیار زیادی دارد. در ایران بیش از 70 گونه حشرة گیاه خوار شناسایی شده اند كه به عنوان مصرف كنندگان اولیه از گندم و جو تغذیه می كنند. این حشرات گیاه خوار، خود مورد تغذیه حشره خواران (حشرات انگل، انگل های بالقوه و شكارگران) كه مصرف كنندگان ثانویه هستند، قرار می گیرند. اتلاق واژة آفت به گونه هایی كه زیان اقتصادی ندارند جایز نیست و تلاش برای حذف این گونه ها، نابودی دشمنان طبیعی آنها، طغیان احتمالی آفات بالقوه و كاهش تنوع زیستی در اكوسیستم های زراعی را به همراه خواهد داشت.
 
گسترش و طغیان سن گندم در اثر تخریب مراتع به عنوان زیستگاه های دائمی این حشره و تبدیل آنها به اراضی دیم كم بازده و فراهم آوردن بستر زیست مناسب تر برای تغذیه و تولید مثل آن، مثال خوبی برای نشان دادن چگونگی ایجاد یك آفت در اثر تغییر اكوسیستم توسط انسان است.   محدود بودن دامنة میزبانی آفات غلات و مكان زمســـتان گذرانی تعداد زیادی از آنها كه در خاك و بقــایای محصول صورت می گیرد،  موجب می شود كه جمعیت اكثر این آفات، با تناوب زراعی و انجام عملیات زراعی پس از برداشت، به مقدار قابل توجهی كاهش یابند. علیرغم این مسئله، حدود 15 گونه از حشرات زیان آور گندم و جو را می توان نام برد كه به عنوان آفات درجة اول و دوم، زیان اقتصادی قابل توجهی به این محصولات وارد می كنند.
 
خسارت ناشی از آفات، بیماریها و علف های هرز در كشور ما حدود 30-35 درصد برآورد گردیده است كه 10-12 درصد آن به حشرات زیان آور اختصاص دارد. بدین معنی كه با مدیریت كنترل این عوامل، می توان 10-12 درصد عملكرد واقعی گندم را افزایش داد و آن را به حداكثر عملكرد قابل دسترس كه در شرایط دیم و آبی به ترتیب 4 و 14 تن در هكتار ذكر شده است، نزدیك تر ساخت.
 
 
 
 
کلمات کلیدی:

گندم

آفات گندم

آفات مهم گندم در ایران

مدیریت و كنترل آفات گندم در ایران

محصولات زراعی

حشرات گیاه خوار

 
 
 
 
فهرست مطالب               
 

آفات مهم گندم و مدیریت كنترل آنها در ایران 3

مقـدمـه 3
آفات گندم  و اهمیت اقتصادی آنها 4
راست بالان زیان آور گندم 5
ملخ مراکشی                           Dociostaurusmaroccanus(Thunb.) 5
ملخ صحرایی                              Schistocerca gregaria  (Forsk.) 6
ملخ آسیایی           Locusta migratoria L. 6
مدیریت تلفیقی ملخ های زیان آور گندم 7
سن های زیان آور گندم 8
سن گندم    Eurygaster integriceps Put. 9

مدیریت تلفیقی سن گندم 11

سن مائورا، سن مغربی                           Eurygaster maura L. 16
مدیریت تلفیقی سن مائورا 17
سن آئلیا                    Aelia furcula  Fieb. 18
مدیریت تلفیقی سن های آئلیا 20
جوربالان زیان آور گندم 20
شته های زیان آور گندم 20
شته برگ ال  Anoecia corni (Fabricius) 21
شته گالی نارون       Tetraneura ulmi (L.) 21
شته روسی گندم                     Diuraphis noxia (Mordvilko) 21
شته سبز یولاف                          Sitobion avenae (Fabricius) 22
شتة گلسرخ                Metopolophium  dirhodum (Walker) 23
شتة سبزگندم، شتة سمی گندم                              Schizaphis graminum (Rondani) 23

مدیریت تلفیقی شته های زیان آور غلات 23

شپشك ریشة گندم                    Porphyrophora tritici (Bod.) 24
مدیریت تلفیقی شپشك ریشة گندم 25
بال ریشك داران زیان آور گندم 25
تریپس گندم                      Haplothrips tritici (Kurdjumov) 26
مدیریت تلفیقی تریپس گندم 26
سخت بالپوشان زیان آور گندم 27
سوسك سیاه گندم                      Zabrus tenebrioides Goeze 27
مدیریت تلفیقی سوسك سیاه گندم 27
سوسك های قهوه ای گندم (كرم های سفید ریشة غلات) 28

مدیریت تلفیقی كرم های سفید ریشة غلات 30

بال پولك داران زیان آور گندم 31
مدیریت تلفیقی مینوز برگ غلات 32
مدیریت تلفیقی دو بالان زیان آور غلات 36
بحث و نتیجه گیری 39
منابع : 40